Επιστήμονες από την Δανία κατάφεραν να κατασκευάσουν κατάλληλα «στηρίγματα» για τα ανθρώπινα θυλάκια (τους προδρόμους των ωοκυττάρων) και έτσι δημιούργησαν ένα βιοκλιματικό ωοθηκικό «ικρίωμα» για πρώτη φορά στην ιστορία. Το έργο είναι μια σημαντική απόδειξη της σχετικής θεωρίας, η οποία μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη τεχνητών ωοθηκών για γυναίκες, που υποβάλλονται σε θεραπεία καρκίνου.
Οι Δανοί επιστήμονες πήραν τα ανώριμα ωοκύτταρα που έδειχναν ότι θα μπορούσαν να επιβιώσουν σε μια δομή, την οποία κατασκεύασαν απογυμνώνοντας τον ωοθηκικό ιστό από όλα τα κύτταρά του, αφήνοντας πίσω μόνο την εξωκυτταρική μήτρα.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που τα απομονωμένα ανθρώπινα θυλάκια επιβίωσαν σε ένα ανυψωμένο ανθρώπινο ικρίωμα», λέει η δρ. Susanne Pors από το Rigshospitalet Laboratory of Reproductive Biology στην Κοπεγχάγη της Δανίας. Παρουσίασε τα αποτελέσματα της έρευνας στην ετήσια διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας στη Βαρκελώνη της Ισπανίας.
Προς το παρόν, η γονιμότητα μπορεί να διατηρηθεί σε κορίτσια και γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία καρκίνου με αφαίρεση και κατάψυξη ορισμένων ωοθηκικών ιστών πριν από τη θεραπεία. Αυτοί μπορούν να αποψυχθούν και να αναδομηθούν αργότερα για να αποκατασταθεί η γονιμότητα, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος αυτοί οι ιστοί να προκαλέσουν επανεμφάνιση της νόσου.
«Εάν τοποθετήσετε τον ωοθηκικό ιστό πίσω, μπορεί να τοποθετήσετε ιστό με καρκίνο», δήλωσε ο καθηγητής Nick Macklon από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, ο οποίος δεν συμμετείχε στην νέα μελέτη. Πρόσθεσε ότι το εν λόγω έργο ήταν «μια πολύ ενδιαφέρουσα απόδειξη της θεωρίας που μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι δυνητικά χρήσιμο».
Το «αποκυτταροποιημένο» ικρίωμα αποτελείται από ένα μείγμα πρωτεϊνών και κολλαγόνου. Οι ερευνητές πήραν ωοθυλάκια από γυναίκες που είχαν παγώσει τον ωοθηκικό τους ιστό για να διατηρήσουν τη γονιμότητα τους.
Έδειξαν έπειτα ότι αυτά τα θυλάκια θα μπορούσαν να υποστηριχθούν από το ωοθηκικό ικρίωμα in vitro. Επίσης, εξέτασαν την ικανότητα των ικριωμάτων να στηρίζουν θύλακες ανθρώπου και ποντικού in vivo, με μεταμόσχευση των ικριωμάτων αυτών σε ποντίκια.
Τρεις εβδομάδες μετά την μεταμόσχευση αυτών της «τεχνητής ωοθήκης» στα ποντίκια, οι ερευνητές έδειξαν ότι τόσο των ποντικιών, όσο και τα ανθρώπινα θυλάκια είχαν επιβιώσει και αναπτύχθηκαν.
«Μια τεχνητή ωοθήκη που υποστηρίζει την φυσιολογική ανάπτυξη του ωοθυλακίου και του ωαρίου μέσα σε αυτό θα είναι πολύτιμη επιστημονικά, βοηθώντας στην ανάπτυξη νέων εξετάσεων και ίσως θεραπειών για την στειρότητα», δήλωσε ο καθηγητής Richard Anderson από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στην μελέτη.
Ο καθηγητής Macklon είπε ότι για να χρησιμοποιηθεί αυτή η τεχνική στους ανθρώπους, θα πρέπει να αποδειχθεί η ασφάλειά της και ότι λειτουργεί πραγματικά στον άνθρωπο. «Με τα αποδεικτικά στοιχεία που έδειξαν, νομίζω ότι υπάρχει μια λογική πιθανότητα να συμβεί», είπε.
Κωνσταντίνος Ευθ. Κωσταράς
Finead SA