Υπογονιμότητα

Για ένα ζευγάρι που αποφασίζει να κάνει οικογένεια με φυσικές επαφές, δεν είναι αναμενόμενο ότι η γυναίκα θα μείνει έγκυος με την πρώτη προσπάθεια.

Με δεδομένο ότι περίπου 1 στους 5 κύκλους είναι γόνιμος, το πιθανότερο είναι ότι η γυναίκα θα συλλάβει με την τρίτη, την τέταρτη ή ακόμη και την πέμπτη προσπάθεια, επειδή φυσιολογικά η γονιμότητα ενός ζευγαριού ανέρχεται στο 20% ανά κύκλο κατά μέσο όρο.

Κατά συνέπεια, μην ανησυχήσετε για τη γονιμότητά σας μετά από δύο ή και περισσότερες «αποτυχημένες» προσπάθειες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όταν ένα ζευγάρι δεν καταφέρει να συλλάβει μετά από ένα έτος συστηματικών (1-2 φορές την εβδομάδα) και απροστάτευτων επαφών (χωρίς αντισύλληψη ή χρήση προφυλακτικού), θεωρείται υπογόνιμο. Το χρονικό διάστημα του ενός έτους μειώνεται στους έξι μήνες για μια γυναίκα άνω των 35 ετών. Είναι αποδεδειγμένο ότι στα δύο χρόνια το 80-85% των ζευγαριών θα έχουν αποκτήσει παιδί. Εάν, όμως, μετά από ένα χρόνο προσπαθειών η γυναίκα δεν έχει συλλάβει, τότε πρέπει να αρχίσει η διερεύνηση των αιτίων της υπογονιμότητας. H υπογονιμότητα οφείλεται κατά το 1/3 στη γυναίκα, κατά το 1/3 στον άνδρα και κατά το 1/3 και στους δύο συντρόφους.

Πιθανές αιτίες για τον άνδρα

H ποιότητα του σπέρματος. Φλεγμονές (π.χ. προστατίτιδα, ορχίτιδα), τραυματισμοί, εκ γενετής ανωμαλίες (π.χ. κρυψορχία), καθώς και άλλες παθολογικές καταστάσεις (π.χ. κιρσοκήλη) μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος. Ωστόσο, σε ένα μεγάλο ποσοστό (20%) η ανδρική υπογονιμότητα είναι άγνωστης αιτιολογίας.

Πιθανές αιτίες για τη γυναίκα

Πρόβλημα στις σάλπιγγες. Το κυριότερο αίτιο της γυναικείας υπογονιμότητας εντοπίζεται στις σάλπιγγες, απ’ όπου φυσιολογικά το γονιμοποιημένο ωάριο θα «κυλήσει» προς τη μήτρα.

Διαταραχές της ωορρηξίας (ωοθυλακιορρηξίας). H γυναίκα μπορεί να μην έχει ωορρηξία ή η ωορρηξία της να γίνεται με άτακτο ρυθμό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών συσχετίζεται με διαταραχές της ωορρηξίας, αλλά αυτό δεν είναι δεδομένο.

Ενδομητρίωση. Έχει παρατηρηθεί ότι το 50% των γυναικών που έχουν ενδομητρίωση μπορεί να εμφανίσουν υπογονιμότητα, καθώς και ότι το 30-50% των υπογόνιμων γυναικών μπορεί να έχουν ενδομητρίωση.

Hλικία. Όταν μια γυναίκα περάσει τα 40, μειώνεται ραγδαία η ικανότητά της να συλλάβει, επειδή με την πάροδο του χρόνου, οι ωοθήκες παράγουν ωάρια φτωχότερης ποιότητας, σε μικρότερο αριθμό και με αυξημένο ποσοστό χρωμοσωματικών ανωμαλιών.

Οι εξετάσεις για τον άνδρα

Σπερμοδιάγραμμα. Είναι η πρώτη εξέταση που γίνεται για τη διάγνωση της υπογονιμότητας, κατά την οποία ελέγχεται:

• O αριθμός των σπερματοζωαρίων.
• H κινητικότητά τους.
• H μορφολογία τους.

Οι εξετάσεις για τη γυναίκα

Yστεροσαλπιγγογραφία. Είναι μια από τις βασικές εξετάσεις που πρέπει να κάνει η γυναίκα. Πρόκειται για μια ακτινογραφία της μήτρας και των σαλπίγγων.

Oρμονικός έλεγχος. Εάν η γυναίκα έχει έμμηνο ρύση, αλλά δεν συλλαμβάνει, τότε πρέπει να εξεταστεί για τυχόν ορμονικό πρόβλημα. Οι εξετάσεις γίνονται στην αρχή του κύκλου  και αφορούν τη μέτρηση ορισμένων ορμονών (π.χ. FSH, LH, οιστραδιόλη, προλακτίνη, προγεστερόνη).

Yπερηχογράφημα. Παράλληλα με τον ορμονικό έλεγχο, η γυναίκα κάνει ένα κολπικό υπερηχογράφημα στην αρχή του κύκλου. Με το υπερηχογράφημα, ο ειδικός αποκτά μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ανατομίας των ωοθηκών και της μήτρας.

Λαπαροσκόπηση-υστεροσκόπηση. Με τη λαπαροσκόπηση και την υστεροσκόπηση, ο ειδικός αποκτά την πληρέστερη εικόνα.