Η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) πρόσφατα επέκτεινε την έγκριση του εμβολίου Gardasil 9 για την πρόληψη καρκίνων που σχετίζονται με τον HPV, πρόδρομες μορφές καρκίνου και γεννητικών βλαβών σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 27 έως 45 ετών.
Η εξέλιξη του εμβολίου HPV
Κατά τη δεκαετία του 1980 και του 1990, η σύνδεση των στελεχών υψηλού κινδύνου του HPV, και ειδικότερα οι τύποι 16 και 18, με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, οδήγησαν στον εντοπισμό και την πρόληψη της λοίμωξης από HPV υψηλού κινδύνου.
Ο HPV 16 και o HPV 18 υπολογίζεται ότι είναι υπεύθυνοι για το περίπου 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Το πρώτο εμβόλιο με άδεια χρήσης Gardasil εγκρίθηκε το 2006 για κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 9 έως 26 ετών για την πρόληψη ασθενειών σχετιζόμενων με τον HPV που προκαλούνται από τους τύπους 6, 11, 16 και 18. Το εμβόλιο ήταν αποτελεσματικό για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, και των βαθμών 2 και 3 της τραχηλικής, της αιδοιοβλαστικής και κολπικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας. Το 2008, προστέθηκε στην ένδειξη η πρόληψη των καρκίνων του αιδοίου και του κόλπου, ενώ μέχρι και το 2009, προστέθηκε η πρόληψη των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων και εγκρίθηκε η χρήση και σε άνδρες ηλικίας 9 έως 15 ετών. Έως το 2010 αφού συγκεντρώθηκαν επαρκή δεδομένα για την τεκμηρίωση της πρόληψης του καρκίνου του πρωκτού και της πρωκτικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας σε άνδρες και γυναίκες προστέθηκε ακόμη μια ένδειξη.
Το 2014 εγκρίθηκε το Gardasil 9 για να επεκταθεί η κάλυψη σε άλλους 5 ογκογόνους τύπους HPV (31, 33, 45, 52 και 58), καλύπτοντας επιπλέον 20% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, ενώ το 2015 οι ενδείξεις Gardasil 9 επεκτάθηκαν για να συμπεριλάβουν τα αγόρια και άντρες ηλικίας 9 έως 26 ετών. Στα τέλη του 2016, διεξήχθησαν μελέτες ανοσογονικότητας για να συναχθεί η αποτελεσματικότητα ενός δοσολογικού σχήματος 2 δόσεων σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 9 έως 14 ετών, το οποίο συστήθηκε από τη Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Ανοσοποιητικές Πρακτικές (ACIP) των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2018, το Gardasil 9 ενδείκνυται για την πρόληψη των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του αιδοίου και του πρωκτού και των προδρόμων καρκίνου για άνδρες και γυναίκες ηλικίας 9 έως 26 ετών. Τον Οκτώβριο, η FDA επέκτεινε την έγκριση της θεραπείας με 3 δόσεις εμβολίου σε άνδρες και γυναίκες έως 45 ετών.
Εμβολιασμός για τον HPV
Στις Η.Π.Α, ο εμβολιασμός για τον ιό HPV δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς. Το 2017, ένα απογοητευτικό 49% των εφήβων ήταν ενημερωμένο για τον εμβολιασμό ενώ μόνο το 66% είχε λάβει τουλάχιστον μία δόση. Στις αγροτικές περιοχές τα ποσοστά εμβολιασμού είναι 11 μονάδες χαμηλότερα από ό, τι στις αστικές περιοχές. Οι σχετιζόμενοι με τον HPV καρκίνοι αυξήθηκαν από 30.000 ετησίως το 1999 στους 43.000 ετησίως το 2015 κυρίως λόγω αύξησης των καρκινωμάτων του στόματος και των πρωκτών. Ο εμβολιασμός με Gardasil 9 θα μπορούσε να αποτρέψει το 90% αυτών των περιπτώσεων.
Αντιθέτως, η πρόσληψη εμβολίου έναντι του ιού HPV στην Αυστραλία παρέχει μια εξαιρετική ευκαιρία να μελετηθεί ο αντίκτυπος των παγκοσμίως διαθέσιμων σχολικών εμβολιασμών. Το 2007 η Αυστραλία εφάρμοσε ένα πρόγραμμα ελεύθερου εμβολιασμού κατά του HPV στα σχολεία, το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα τη δραματική μείωση των ποσοστών της νόσου που σχετίζονται με HPV. Συγκεκριμένα υπήρξε σημαντική μείωση των κονδυλωμάτων τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες ηλικίας κάτω των 21 ετών από το 2007 έως το 2011 (12,1% έως 2,2% στους άνδρες και 11,5% έως 0,85% στις γυναίκες). Στην ηλικιακή ομάδα 21 έως 30 ετών παρατηρήθηκαν παρόμοιες μειώσεις.
Η έρευνα που οδήγησε στην έγκριση εμβολίου σε μεγαλύτερες ηλικίες
Μια μελέτη 420 ατόμων ηλικίας 25 έως 65 ετών έδειξε ετήσια συχνότητα εμφάνισης HPV τύπων υψηλού κινδύνου σε κολπικά επιχρίσματα κατά 25,4%, εκ των οποίων το 64% ήταν πιθανόν νέες εξαγορές. Βάσει αυτών των αποτελεσμάτων, η FDA επέκτεινε την έγκριση του Gardasil 9 σε άνδρες και γυναίκες από την ηλικία 9 έως 45 ετών.
Όπως περιγράφηκε παραπάνω, ο εκτεταμένος εμβολιασμός νεαρών κοριτσιών και αγοριών έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ασθένεια που σχετίζεται με τον HPV, συμπεριλαμβανομένου του προκαρκινικού καρκίνου και του καρκίνου. Επειδή υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μεγαλύτερες γυναίκες και άνδρες κινδυνεύουν από νέα μόλυνση από HPV, πιθανόν να υπάρξει κάποιο όφελος από τον εμβολιασμό των ενηλίκων. Ωστόσο, είναι δύσκολο να εξεταστεί ο βαθμός στον οποίο ο εμβολιασμός θα επηρεάσει την ασθένεια που σχετίζεται με τον HPV. Παρόλα αυτά, λόγω της εξαιρετικής αποτελεσματικότητας του εμβολιασμού κατά του HPV και του προφίλ χαμηλού κινδύνου, ακόμη και αν ο πραγματικός αντίκτυπος στην πρόληψη του καρκίνου ή της νοσηρότητας από τη δυσπλασία είναι σχετικά χαμηλός, τα οφέλη για τους εμβολιασμούς στις ηλικίες 27-45 υπερτερούν.